12/12/2022
máy tính ,
3485
Những cách làm đơn giản giúp máy tính của bạn không bị virus xuyên thủng. Sẽ giúp quá trình làm việc với máy tính của bạn thông suốt mà không bị gián đoạn.
Truy cập web chậm chạp, không mở được tập tin, máy tính tự động tắt, mất mật khẩu đăng nhập và vô số sự cố gây ra bởi virus, spyware, trojan…
Theo Bkis “97% số máy tính đã từng bị nhiễm virus ít nhất một lần, có đến 90% người sử dụng đã từng phải cài lại Windows sau khi máy tính bị nhiễm virus. Không ít người sau đó đã bị mất những dữ liệu quan trọng hoặc nhẹ hơn là mất toàn bộ môi trường làm việc. Mỗi tháng người sử dụng máy tính tại Việt Nam phải chịu tổn thất tới 327 tỷ VNĐ”. Đó là những con số đáng lo ngại.
Bài viết giúp bạn phân biệt cơ bản các loại virus, sâu, spyware, trojan, backdoor… và một số biện pháp tự bảo vệ máy tính trước sự tấn công, lây lan của chúng.
1. Một số khái niệm cơ bản
Malware: chỉ chung các máy tính có tính năng gây hại như virus, sâu, trojan…
Virus máy tính là đoạn mã độc lây nhiễm vào một chương trình, tập tin. Khi bạn kích hoạt chương trình, tập tin kèm theo e-mail, các trò chơi, hình ảnh… virus sẽ tự nhân bản, lây lan và phá hoại.
Sâu máy tính cũng là virus, nhưng nó không tự nhân bản. Chúng là một chương trình hiểm độc tự động lây lan các máy tính nối mạng với nhau. Sâu máy tính phá hoại, làm giảm hiệu suất hoạt động của máy tính, hệ thống mạng và thường kèm theo các phần mềm gián điệp backdoor trên máy tính đã bị lây nhiễm.
Spyware: có khả năng cướp quyền điều khiển máy tính, thu thập thông tin, tự cài đặt thêm phần mềm, chuyển liên kết trang web, hiện cửa sổ quảng cáo, thay đổi các thiết lập máy tính… mà bạn không mong muốn.
Adware: là hần mềm quảng cáo kèm trong các chương trình cài đặt bạn tải từ trên mạng. Chúng hiển thị đầy thông tin quảng cáo trên màn hình.
Trojan: phần mềm gián điệp ẩn mình dưới dạng một chương trình hữu ích. Nó bí mật tiến hành các thao tác mà bạn không mong muốn, chẳng hạn mở chế độ điều khiển từ xa. Trojan không có chức năng tự sao chép nhưng lại có khả năng phá hoại tương tự virus. Bạn có thể bị nhiễm trojan thông qua tập tin đính kèm trên IM, email, các chương trình màn hình nền, phần mềm dùng thử, tập tin phim, nhạc…
Backdoor: là chương trình cho phép kẻ tấn công giữ đường truy cập về sau vào máy tính của bạn.
Rootkit: giúp kẻ xâm nhập hệ thống ẩn nấp tránh không bị phát hiện. Rootkit thường sửa đổi một số phần của hệ điều hành hoặc tự cài đặt chúng thành các trình điều khiển () hay mô-đun trong .
Keylogger: là phần mềm ghi lại chuỗi phím gõ của người dùng với mục đích lấy trộm mật khẩu.
Phishing: là một hoạt động phạm tội dùng các kỹ thuật lừa đảo. Chẳng hạn trong giao dịch điện tử, kẻ lừa đảo cố gắng lấy các thông tin nhạy cảm, như mật khẩu và thông tin về bằng cách tạo một trang web đăng nhập giống như trang web thật.
“Virus máy tính” thường được dùng để gọi chung cho các chương trình, phần mềm ác tính vì hiện nay chúng có nhiều biến thể kết hợp, phối hợp lẫn nhau để tăng mức độ hủy hoại, lây lan, lẩn tránh sự phát hiện. Phần tiếp theo sẽ giúp bạn cách để tự bảo vệ thông tin dữ liệu trước sự phát triển không ngừng của virus máy tính.
2. Các biện pháp tự bảo vệ
Cài đặt chương trình chống virus hiệu quả
Bạn và nhiều người vẫn tin rằng phần mềm chống virus miễn phí đã đủ bảo vệ máy tính tránh khỏi sự xâm nhập, lây nhiễm của malware. Tuy nhiên những chương trình miễn phí thường không đủ tính năng bảo vệ cũng như khả năng cập nhật virus mới khá chậm.
Thay vào đó, phần mềm bản quyền sẽ có nhiều tính năng hơn, cập nhật tự động, nhanh chóng với danh sách virus mới hằng giờ… cũng như bạn sẽ nhận được sự hỗ trợ từ nhà cung cấp khi có sự cố do virus.
Cài đặt chương trình bảo vệ chống spyware thời gian thực
Các phần mềm chống spyware miễn phí hoặc phần mềm chống virus tích hợp chống spyware miễn phí thường không có chế độ bảo vệ thời gian thực, chúng phát hiện ra spyware khi máy tính đã bị thâm nhập. Trong khi đó, chương trình chống spyware chuyên nghiệp, có bản quyền, bạn sẽ được bảo vệ thời gian thực, ngăn chặn xâm nhập, lây lan ngay khi vừa xuất hiện.
Luôn cập nhật dữ liệu, danh sách virus mới
Cập nhật dữ liệu, danh sách virus, spyware mới thường xuyên, vì nếu không chương trình sẽ không thể nhận biết các virus, spyware mới. Hiện nay, cùng với sự phát triển mạnh của mạng xã hội Facebook, Twitter, My Space, các mạng chia sẻ ngang hàng Torrent, eDonkey… thì virus máy tính cũng xuất hiện ngày càng nhiều, mức độ phá hoại, lây lan càng cao.
Quét virus máy tính hằng ngày
Dù các chương trình chống virus, spyware đã được thiết lập kiểm tra, ngăn chặn virus ngay khi xuất hiện nhưng bạn cũng nên thiết lập chế độ quét máy tính hằng ngày vì đôi khi bạn vô tình cho phép một chương trình, tập tin đã nhiễm virus, spyware hoạt động. Bạn có thể lập lịch biểu để chương trình tự hoạt động quét toàn bộ các ổ cứng.
Tắt chức năng autorun của Windows
Nhiều virus ẩn mình trong viết lưu trữ, thẻ nhớ, ổ cứng gắn ngoài sử dụng cổng USB hoặc virus nhiễm trong tập tin được ghi vào đĩa CD, DVD… lợi dụng chức năng autorun của Windows để lây nhiễm phát tán vì vậy bạn nên tắt chức năng này (tham khảo ID: A0801_92 hoặc Microsoft Knowledge Base)
Tắt tính năng mở hình ảnh trong Outlook
Outlook mặc định tự động mở hình ảnh kèm trong e-mail, do đó khi nhận e-mail kèm hình ảnh đã bị lây nhiễm, virus sẽ kích hoạt và phát tán. Bạn cần tắt chức năng này trên Outlook. Outlook 2003 cho phép đọc e-mail định dạng HTML (kèm hình ảnh), để tắt chức năng này bạn vào Tool/ Option chọn thẻ Preference, chọn E-mail Options, check vào Read all standard mail in plain text. Mặc định Outlook 2007 đã tắt chức năng tự động mở hình ảnh, bạn có thể kiểm tra Tool/ Trust Center/ Automatic Download, mục Dont Download Pictures Automatically In HTML E-Mail Messages Or RSS.
Không click vào đường liên kết, tập tin đính kèm
Người dùng văn phòng thường được nhân viên IT lưu ý, nhắc nhở không click vào các đường liên kết trong e-mail hoặc tập tin đính kèm khi không biết rõ. Tuy nhiên lỗi này nhiều người vẫn hay mắc phải vì các đường liên kết hầu hết đều của bạn bè, đồng nghiệp. Chẳng hạn có hình ảnh lạ, vui trên mạng, mọi người gửi nhau xem, vô tình phát tán virus.
Do đó, bạn không nên click vào các đường liên kết, e-mail đính kèm khi chưa được chương trình chống virus kiểm tra.
Lướt web thông minh
Khi truy cập web, hạn chế đăng nhập, đưa thông tin cá nhân, tài khoản mật khẩu lên mạng. Khi đăng nhập tài khoản bạn cần đảm bảo máy tính hoàn toàn “sạch sẽ”, chương trình chống virus, spyware, phishing cập nhật đầy đủ, bật chức năng chặn các trang phụ (pop-up). Không cài đặt các phần mở rộng (plug-in) không rõ nguồn gốc trên trình duyệt web. Truy cập đúng trang web đã được mã hóa theo hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ, nếu thấy bất thường cần ngưng việc đăng nhập.
Thay đổi tài khoản Windows mặc định
Mặc định, trong Windows tài khoản “Administrator” không mật khẩu có đầy đủ quyền quản trị. Bạn nên đặt password, đổi tên tài khoản Administrator hoặc thay đổi tài khoản đăng nhập (ID: A0504_139) vì virus có thể lợi dụng quyền quản trị để điều khiển từ xa máy tính bạn.
Cập nhật các bản vá lỗi
Luôn cập nhật các bản vá của Windows, các phần mềm ứng dụng cài đặt trên máy tính. Nhà cung cấp phần mềm thường đưa ra các bản sửa lỗi sau khi bị kẻ phá hoại khai thác. Việc cập nhật các bản vá này rất quan trọng đảm bảo máy tính luôn an toàn.
Sử dụng tường lửa kiểm soát cửa ngõ Internet
Hầu hết các máy tính cá nhân đều có tường lửa bảo vệ, chẳng hạn tường lửa Windows, nhưng những tường lửa này không thể đủ vững chải để bảo vệ bạn chống lại vô số cuộc xâm nhập, tấn công từ Intetnet. Do đó hệ thống mạng cần có thêm tường lửa ngăn chặn xâm nhập ngay từ cửa ngõ giữa mạng Internet và mạng nội bộ, đảm bảo an toàn cho hệ thống. Bạn có thể tham khảo một số tường lửa tại (chọn loại sản phẩm Tường lửa).
Sử dụng DNS an toàn
Internet rộng lớn ẩn chứa nhiều rủi ro về an ninh, bảo mật. Việc phát tán các chương trình bị nhiễm virus trên mạng ngày trở nên phổ biến hơn. Đặc biệt mối đe dọa từ dạng tấn công “đầu độc” DNS. Máy tính cần DNS để xác định trang web truy cập, nếu DNS “nhiễm độc”, bạn có thể bị chuyển đến một trang web khác, được làm giả giống như trang web bạn cần truy cập. Lúc này các thông tin đăng nhập, tài khoản của bạn sẽ bị kẻ lừa đảo lấy trộm. Để tránh mối đe dọa từ DNS “nhiễm độc”, bạn có thể sử dụng dịch vụ DNS miễn phí của OpenDNS (ID: O0906_2).
Không sử dụng cùng mật khẩu cho mọi thứ trên Internet
Bạn không nên sử dụng cùng một mật khẩu đăng nhập cho các thông tin quan trọng trên Internet. Tuy nhiên điều này không đồng nghĩa bạn phải tạo và nhớ hàng đống mật khẩu. Bạn có thể dùng phần mềm để quản lý mật khẩu hoặc thay đổi một số ký tự để đảm bảo các mật khẩu khác nhau. Mật khẩu bạn nên đặt tối thiểu 8 ký tự và có thêm các ký tự đặc biệt, điều này sẽ gây khó khăn cho kẻ bẻ khóa, lấy cắp mật khẩu.
Theo PCWorld
Bao ve may tinh truoc virus
Nhung cach lam don gian giup may tinh cua ban khong bi virus xuyen thung. Se giup qua trinh lam viec voi may tinh cua ban thong suot ma khong bi gian doan.
Truy cap web cham chap, khong mo duoc tap tin, may tinh tu dong tat, mat mat khau dang nhap va vo so su co gay ra boi virus, spyware, trojan…
Theo Bkis “97% so may tinh da tung bi nhiem virus it nhat mot lan, co den 90% nguoi su dung da tung phai cai lai Windows sau khi may tinh bi nhiem virus. Khong it nguoi sau do da bi mat nhung du lieu quan trong hoac nhe hon la mat toan bo moi truong lam viec. Moi thang nguoi su dung may tinh tai Viet Nam phai chiu ton that toi 327 ty VND”. Do la nhung con so dang lo ngai.
Bai viet giup ban phan biet co ban cac loai virus, sau, spyware, trojan, backdoor… va mot so bien phap tu bao ve may tinh truoc su tan cong, lay lan cua chung.
1. Mot so khai niem co ban
Malware: chi chung cac may tinh co tinh nang gay hai nhu virus, sau, trojan…
Virus may tinh la doan ma doc lay nhiem vao mot chuong trinh, tap tin. Khi ban kich hoat chuong trinh, tap tin kem theo e-mail, cac tro choi, hinh anh… virus se tu nhan ban, lay lan va pha hoai.
Sau may tinh cung la virus, nhung no khong tu nhan ban. Chung la mot chuong trinh hiem doc tu dong lay lan cac may tinh noi mang voi nhau. Sau may tinh pha hoai, lam giam hieu suat hoat dong cua may tinh, he thong mang va thuong kem theo cac phan mem gian diep backdoor tren may tinh da bi lay nhiem.
Spyware: co kha nang cuop quyen dieu khien may tinh, thu thap thong tin, tu cai dat them phan mem, chuyen lien ket trang web, hien cua so quang cao, thay doi cac thiet lap may tinh… ma ban khong mong muon.
Adware: la han mem quang cao kem trong cac chuong trinh cai dat ban tai tu tren mang. Chung hien thi day thong tin quang cao tren man hinh.
Trojan: phan mem gian diep an minh duoi dang mot chuong trinh huu ich. No bi mat tien hanh cac thao tac ma ban khong mong muon, chang han mo che do dieu khien tu xa. Trojan khong co chuc nang tu sao chep nhung lai co kha nang pha hoai tuong tu virus. Ban co the bi nhiem trojan thong qua tap tin dinh kem tren IM, email, cac chuong trinh man hinh nen, phan mem dung thu, tap tin phim, nhac…
Backdoor: la chuong trinh cho phep ke tan cong giu duong truy cap ve sau vao may tinh cua ban.
Rootkit: giup ke xam nhap he thong an nap tranh khong bi phat hien. Rootkit thuong sua doi mot so phan cua he dieu hanh hoac tu cai dat chung thanh cac trinh dieu khien () hay mo-dun trong .
Keylogger: la phan mem ghi lai chuoi phim go cua nguoi dung voi muc dich lay trom mat khau.
Phishing: la mot hoat dong pham toi dung cac ky thuat lua dao. Chang han trong giao dich dien tu, ke lua dao co gang lay cac thong tin nhay cam, nhu mat khau va thong tin ve bang cach tao mot trang web dang nhap giong nhu trang web that.
“Virus may tinh” thuong duoc dung de goi chung cho cac chuong trinh, phan mem ac tinh vi hien nay chung co nhieu bien the ket hop, phoi hop lan nhau de tang muc do huy hoai, lay lan, lan tranh su phat hien. Phan tiep theo se giup ban cach de tu bao ve thong tin du lieu truoc su phat trien khong ngung cua virus may tinh.
2. Cac bien phap tu bao ve
Cai dat chuong trinh chong virus hieu qua
Ban va nhieu nguoi van tin rang phan mem chong virus mien phi da du bao ve may tinh tranh khoi su xam nhap, lay nhiem cua malware. Tuy nhien nhung chuong trinh mien phi thuong khong du tinh nang bao ve cung nhu kha nang cap nhat virus moi kha cham.
Thay vao do, phan mem ban quyen se co nhieu tinh nang hon, cap nhat tu dong, nhanh chong voi danh sach virus moi hang gio… cung nhu ban se nhan duoc su ho tro tu nha cung cap khi co su co do virus.
Cai dat chuong trinh bao ve chong spyware thoi gian thuc
Cac phan mem chong spyware mien phi hoac phan mem chong virus tich hop chong spyware mien phi thuong khong co che do bao ve thoi gian thuc, chung phat hien ra spyware khi may tinh da bi tham nhap. Trong khi do, chuong trinh chong spyware chuyen nghiep, co ban quyen, ban se duoc bao ve thoi gian thuc, ngan chan xam nhap, lay lan ngay khi vua xuat hien.
Luon cap nhat du lieu, danh sach virus moi
Cap nhat du lieu, danh sach virus, spyware moi thuong xuyen, vi neu khong chuong trinh se khong the nhan biet cac virus, spyware moi. Hien nay, cung voi su phat trien manh cua mang xa hoi Facebook, Twitter, My Space, cac mang chia se ngang hang Torrent, eDonkey… thi virus may tinh cung xuat hien ngay cang nhieu, muc do pha hoai, lay lan cang cao.
Quet virus may tinh hang ngay
Du cac chuong trinh chong virus, spyware da duoc thiet lap kiem tra, ngan chan virus ngay khi xuat hien nhung ban cung nen thiet lap che do quet may tinh hang ngay vi doi khi ban vo tinh cho phep mot chuong trinh, tap tin da nhiem virus, spyware hoat dong. Ban co the lap lich bieu de chuong trinh tu hoat dong quet toan bo cac o cung.
Tat chuc nang autorun cua Windows
Nhieu virus an minh trong viet luu tru, the nho, o cung gan ngoai su dung cong USB hoac virus nhiem trong tap tin duoc ghi vao dia CD, DVD… loi dung chuc nang autorun cua Windows de lay nhiem phat tan vi vay ban nen tat chuc nang nay (tham khao ID: A0801_92 hoac Microsoft Knowledge Base)
Tat tinh nang mo hinh anh trong Outlook
Outlook mac dinh tu dong mo hinh anh kem trong e-mail, do do khi nhan e-mail kem hinh anh da bi lay nhiem, virus se kich hoat va phat tan. Ban can tat chuc nang nay tren Outlook. Outlook 2003 cho phep doc e-mail dinh dang HTML (kem hinh anh), de tat chuc nang nay ban vao Tool/ Option chon the Preference, chon E-mail Options, check vao Read all standard mail in plain text. Mac dinh Outlook 2007 da tat chuc nang tu dong mo hinh anh, ban co the kiem tra Tool/ Trust Center/ Automatic Download, muc Dont Download Pictures Automatically In HTML E-Mail Messages Or RSS.
Khong click vao duong lien ket, tap tin dinh kem
Nguoi dung van phong thuong duoc nhan vien IT luu y, nhac nho khong click vao cac duong lien ket trong e-mail hoac tap tin dinh kem khi khong biet ro. Tuy nhien loi nay nhieu nguoi van hay mac phai vi cac duong lien ket hau het deu cua ban be, dong nghiep. Chang han co hinh anh la, vui tren mang, moi nguoi gui nhau xem, vo tinh phat tan virus.
Do do, ban khong nen click vao cac duong lien ket, e-mail dinh kem khi chua duoc chuong trinh chong virus kiem tra.
Luot web thong minh
Khi truy cap web, han che dang nhap, dua thong tin ca nhan, tai khoan mat khau len mang. Khi dang nhap tai khoan ban can dam bao may tinh hoan toan “sach se”, chuong trinh chong virus, spyware, phishing cap nhat day du, bat chuc nang chan cac trang phu (pop-up). Khong cai dat cac phan mo rong (plug-in) khong ro nguon goc tren trinh duyet web. Truy cap dung trang web da duoc ma hoa theo huong dan cua nha cung cap dich vu, neu thay bat thuong can ngung viec dang nhap.
Thay doi tai khoan Windows mac dinh
Mac dinh, trong Windows tai khoan “Administrator” khong mat khau co day du quyen quan tri. Ban nen dat password, doi ten tai khoan Administrator hoac thay doi tai khoan dang nhap (ID: A0504_139) vi virus co the loi dung quyen quan tri de dieu khien tu xa may tinh ban.
Cap nhat cac ban va loi
Luon cap nhat cac ban va cua Windows, cac phan mem ung dung cai dat tren may tinh. Nha cung cap phan mem thuong dua ra cac ban sua loi sau khi bi ke pha hoai khai thac. Viec cap nhat cac ban va nay rat quan trong dam bao may tinh luon an toan.
Su dung tuong lua kiem soat cua ngo Internet
Hau het cac may tinh ca nhan deu co tuong lua bao ve, chang han tuong lua Windows, nhung nhung tuong lua nay khong the du vung chai de bao ve ban chong lai vo so cuoc xam nhap, tan cong tu Intetnet. Do do he thong mang can co them tuong lua ngan chan xam nhap ngay tu cua ngo giua mang Internet va mang noi bo, dam bao an toan cho he thong. Ban co the tham khao mot so tuong lua tai (chon loai san pham Tuong lua).
Su dung DNS an toan
Internet rong lon an chua nhieu rui ro ve an ninh, bao mat. Viec phat tan cac chuong trinh bi nhiem virus tren mang ngay tro nen pho bien hon. Dac biet moi de doa tu dang tan cong “dau doc” DNS. May tinh can DNS de xac dinh trang web truy cap, neu DNS “nhiem doc”, ban co the bi chuyen den mot trang web khac, duoc lam gia giong nhu trang web ban can truy cap. Luc nay cac thong tin dang nhap, tai khoan cua ban se bi ke lua dao lay trom. De tranh moi de doa tu DNS “nhiem doc”, ban co the su dung dich vu DNS mien phi cua OpenDNS (ID: O0906_2).
Khong su dung cung mat khau cho moi thu tren Internet
Ban khong nen su dung cung mot mat khau dang nhap cho cac thong tin quan trong tren Internet. Tuy nhien dieu nay khong dong nghia ban phai tao va nho hang dong mat khau. Ban co the dung phan mem de quan ly mat khau hoac thay doi mot so ky tu de dam bao cac mat khau khac nhau. Mat khau ban nen dat toi thieu 8 ky tu va co them cac ky tu dac biet, dieu nay se gay kho khan cho ke be khoa, lay cap mat khau.
Theo PCWorld
Bảo vệ máy tính trước virus
By Meovat360
Những cách làm đơn giản giúp máy tính của bạn không bị virus xuyên thủng. Sẽ giúp quá trình làm việc với máy tính của bạn thông suốt mà không bị gián đoạn.